Weegschaal

In mijn ouderdom zal ik in het grijs gaan,
als de gezichten van mijn vrienden er niet meer zijn,
en mijn bekenden - namen op steen.

En als deze stenen ondragelijk veel zullen zijn,
dan zal ik me bij hun gezelschap voegen,
en stil mijn muren sluiten.

Vertaling: Albert van der Heide

Is Hebreeuws jouw moedertaal en wil je dit gedicht graag inspreken? Neem dan contact met ons op via muurgedichten@taalmuseum.nl!

Ontdek dit gedicht in een minuut

Wat doe je als een voor een je vrienden en kennissen verdwijnen, en alleen hun grafstenen nog aan hen herinneren? Josef Sarig, een jonge man, stelt zich alvast voor hoe hij zich dan geruisloos bij hen aansluit. Het liep anders, Sarig werd niet ouder dan 29 jaar.

Meer weten? Je kunt op deze website het gedicht beluisteren, je verdiepen in de totstandkoming en de maker en ontdekken wat Leidenaren ervan vinden.

Josef Sarig

1944 - 1973

Josef Sarig werd geboren in de kibboets Bet ha-Sjita (בית־השיטה) in de vallei van Jizreël, zo’n 30 kilometer van Nazareth. In de Zesdaagse Oorlog (1967) diende hij in het Israëlische leger, daarna studeerde hij muziek, een van zijn passies, naast poëzie. Sarig doceerde muziek, componeerde en organiseerde koor- en orkestuitvoeringen. Hij trouwde en werd vader van twee kinderen.

Overlijden

Toen in 1973 Israël werd aangevallen door Egypte en Syrië, was de Jom Kippoer-oorlog een feit. Sarig werd opnieuw opgeroepen en diende als commandant van een tankeenheid op de Golan-hoogte. Op de vijfde dag van de oorlog, 10 oktober 1973, werd hij dodelijk getroffen. Hij was toen 29 jaar oud en een veelbelovend musicus en dichter.

Nalatenschap

In Israël is Sarig vooral nog bekend van zijn liederen, waarvoor hij zowel de teksten als de melodie schreef. Zijn lied Licht en Jeruzalem (אור וירושליים) werd landelijk bekend en is soms nog op de radio te horen. Ook het toepasselijke Mijn dood kwam plotseling naar mij toe (מותי בא לי פתע) wordt nog gespeeld.

Waar gaat dit gedicht over?

De titel van dit gedicht, Weegschaal, kan ook vertaald worden als ‘balans’. Sarig blikt vooruit, naar de tijd waarin hij de balans van zijn leven zal opmaken. Hij zal er dan vrede mee hebben om zich bij zijn overleden vrienden en kennissen te voegen. Het is wrang dat het nooit zover kwam, omdat Sarig al op zijn 29e overleed.

Ontstaan van dit gedicht

Dit gedicht schreef Sarig tussen 1966 en 1973. In de kibboets waar hij woonde, hielp hij overdag mee met het telen van sierplanten en in de avonduren studeerde hij muziek, en organiseerde hij regelmatig muziekavonden. De kibboets draaide om samenzijn, er werd veel belang gehecht aan kameraadschap. Inspireerde die waarden hem tot dit gedicht?

Ik heb een verhaal bij dit gedicht

Heeft dit gedicht een speciale betekenis voor jou? Herinner je nog wanneer je het voor het eerst hoorde bijvoorbeeld? Of ben je het ooit ergens onverwachts tegengekomen? Laat het ons weten op muurgedichten@taalmuseum.nl! We voegen jouw verhaal graag toe aan deze website.

Josef Sarig in Leiden

Foto Anoesjka Minnaard

Dit gedicht is sinds 1995 in Leiden te vinden, aan de Herengracht 47. Het was het 29e muurgedicht dat Stichting TEGEN-BEELD in Leiden realiseerde. Jan Willem Bruins en Ben Walenkamp ontdekten het in een bundel Hebreeuwse gedichten en waren erdoor getroffen. Toen ze in gesprek gingen met de bewoners van het pand waarop het nu te vinden is, waren die snel enthousiast over het voornemen dit gedicht op hun muur te schilderen. Zij hadden namelijk zelf in Israël gewoond en hun dochter was daar geboren.

Citaten

Hij was een vriendelijke jongen en al zijn vrienden hielden van hem; hij was altijd een bron van vreugde voor iedereen die hem kende en toch was hij een introverte en eenzame jongen.

Uit de necrologie die het Israëlische leger over hem publiceerde.
 

Wist je dat?

• Sarif woonde heel zijn leven in een kibboets, een collectieve landbouwnederzetting in Israël. Hier was vrijwel alles gezamenlijk bezit en werd bijvoorbeeld altijd gezamenlijk gegeten.
   
• Sarig vervulde in 1962 zijn dienstplicht en volgde daarna een officiersopleiding. Toen hij overleed had hij de rang van kapitein. Hij werd postuum alsnog bevorderd tot majoor.
   
• Het lied Licht en Jeruzalem van Josef Sarig kan online worden beluisterd.

מאזניים
,לְעֵת זִקְנָה אֶהְיֶה בַּאֲפוֹרִים
,וּפְנֵי חֲבֵרַי אֵינָם
,וּמַכִּירַי שֵׁמוֹת בְּאֶבֶן

כְּשֶׁיִּרְבּוּ לִבְלִי־שְׂאֵת הָאֲבָנִים הָאֵלֶּה
,אָז אָבוֹא בִּקְהָלָם
.אֶסְגּוֹר חוֹמוֹתַי דְּמָמָה

Het lied Licht en Jeruzalem van Josef Sarig kan online worden beluisterd.

Scales

In my old age I'll wear grey,
when my friends' faces are there no more,
and my acquaintances' names are on stone.

And when these stones have become unbearably many,
I shall join their company
and quietly close my doors.

Vertaling: James Brockway

Meer weten?

Dit lemma is geschreven door het Taalmuseum. Daarbij zijn de volgende bronnen geraadpleegd:

• Albert van der Heide, Hebreeuwse gedichten (Amstelveen 1983)
• Albert van der Heide over Josef Sarig
• Necrologie Josef Sarig op izkor.mod.gov
• גיא מלמד, גלגולו של שיר in: Nieuw Israëlitisch Weekblad, 4 december 1998/15 kislew 5759, המדור בעברית
• Rara Hebraica VI: Een gedicht op een muur, in: Alef Beet 15, 2 (2005), 32-37